Merkez Bankası'nın başta munzam karşılıklarda indirim olmak üzere aldığı önlemlerle likidite konusunda eli rahatlayan ve 15 gün öncesine kadar, “Kredi vermiyorlar, verdikleri kredileri de geri çağırıyorlar” diye suçlanan bankalar, bu kez de kredi verecek müşteri bulamıyor.

Bankacılara göre, bireysel alanda “işsiz kalma” korkusu, ticari alanda ise reel sektörün içinde bulunduğu zor durum ve ileriye yönelik belirsizlikler kredi hacminin artışını engelliyor. Bankaların birbiri ardına faizlerde yaptıkları indirimler de kredi piyasasının cazibesini artırmazken bu durum elindeki likiditeyi kaliteli aktiflerle değerlendirmek isteyen bankalar arasındaki rekabeti de artırıyor.

İYİ AKTİF BULMAK ZOR

Denizbank Finansal Hizmetler Grubu Başkanı Hakan Ateş, sistemde “likiditeden boğulmak denen bir şey” olduğunu belirterek “Ama likiditeyi iyi aktiflere yatırmak bugünün önemli meselesi, iyi aktifi koydunsa bul” dedi. İyi ve kredibıl kuruluşlara bankalar tarafından ciddi ilgi olduğunu ama bu firmaların da vites küçülttüğünü kaydeden Ateş, “Sistemde iyi firmalarla daha az iyi firmalar diye bir polarizasyon oluştu. Herkes iyi firmalara vermek istiyor ama istedikleri kadar plasman yapamıyorlar. Aynı şey bireyselde de geçerli. İnsanlar işsiz kalma korkusunun da etkisiyle harcamalarını erteliyorlar” diye konuştu.

Sadece Merkez Bankası nezdindeki munzam karşılıkların düşürülmesiyle sistemde 2.7 milyar dolarlık likidite oluştuğunu vurgulayan Ateş, şu değerlendirmelerde bulundu: “Mevduat faizleri yüzde 23'le tavan yapmıştı şimdi yüzde 16'nın altına iniyor. Daha da gerileyecek. Fonlama maliyetlerindeki iyileşme kredi fiyatlarına da yansıyor. Bankalar bu kez de kredi verecek firma bulmakta ve aynı büyüklüğü korumak için iyi kaliteli aktif yaratmakta zorlanıyor.”

FAZLA NAKİT RAHATSIZ EDER

“Bankacıyı fazla likidite her zaman rahatsız eder, değerlendirip kredi vermeye çalışır. Bankalar da kredi vermek istiyor” diyen bir üst düzey bankacı, ancak büyük firmaların yatırımlarını kıstığını, bireylerin de harcamalarını ertelediğini söyledi. Bu bankacıya göre, bireysel alanda en büyük sorun insanların “Yarın işim olacak mı” diye düşünmesi. “Bankalar geri dönme riski yüksek olan firmalara neden kredi versin?” diyen aynı bankacı, faizlerin düşme trendinde olmasının bir fırsat yarattığını, bankaların da kredi vermek istediğini belirterek, “Ama büyük firmalar yatırımlarını kıstı. Kişiler de harcamalarını öteliyorlar. Kredi talep etmiyor, daha az harcıyorlar. İnsanların kafasında işsiz kalma korkusu olmazsa kredi alır. Ama iki ay sonra işsiz kalacağı endişesi olursa iki kere düşünür” dedi.

BANKALARDA KREDİ FAİZLERİ DÜŞÜYOR

Merkez Bankası'nın Aralık 2008'de yaptığı 1.25 puanlık faiz indirimi bankaların kredi faizlerine de yansıdı. Bankalar birbiri ardında kredi faizlerinde indirime gidiyor.

Konut kredisi aylık faiz oranını yüzde 1,88'den yüzde 1,58'e düşüren Halkbank, tüketici kredisi ve taşıt kredisi aylık faiz oranını yüzde 1,85'e indirdi. HSBC Bank, mortgage kredilerine uyguladığı faiz oranlarını 5 yıllık vadede yüzde 1,56'dan 1,48'e, 10 yıllık vadede ise yüzde 1,64'ten 1,56'ya çekti. Ziraat Bankası, yüzde 1,84 olan konut kredisi faiz oranını yüzde 1,49'a, yüzde 1,99 olan tüketici kredisi faiz oranı da yüzde 1,89'a indirdi. Yapı Kredi Bankası konut kredisi faiz oranını 3-120 ay vadede yüzde 1,61'den yüzde 1,51'e düşürdü. Yapı Kredi'de bireysel ihtiyaç kredisi yüzde 2,19'dan 2,09'a, yeni taşıt kredisi faiz oranları yüzde 1,99'dan yüzde 1,84'e getirildi. Anadolubank 180 aya kadar olan vadede faizini yüzde 1,85'ten yüzde 1,54'e çekti.