MAS bir veya daha çok kasta gelişen tetik noktaları, kas liflerinde gerginlik ve bant şeklinde oluşan doku sertlikleridir. Eklem hareketlerinde sertleşme, kısıtlanma, güçsüzlük ve otonom disfonksiyonla seyreder. Omuz kuşağı, boyun ve bel bölgesindeki ağrıların yaygın nedenidir.
Halk arasında kulunç olarak bilinir. Fibrozit veya yumuşak doku romatizması gibi isimler de verilmiştir. Yaşla birlikte görülme sıklığının da arttığı, özellikle 3050 yaş arasında sık görüldüğü söylenebilir. Kadınlarda daha sık görülür. Ağrıyı çıkaran en önemli etmenler travma, kaslara aşırı yüklenmedir. Akut travma sonucu kas veya fasia içinde küçük sınırları belli, hipersensitif alanlar oluşur, bunlara tetik noktaları diyoruz, istirahatle ve palpasyonla ağrılıdır.
Uyarıcı Faktörler
1 Mekanik (immobilite, kötü yüklenme)
2 Postür Bozuklukları
3 Beslenme (vitamin,mineral eksikliği)
4 Enfeksiyonlar.
5 Çevresel (ortam ısısı)
6 Uykusuzluk
7 Anemi
8Ruhsal (depresyon, anksiyete)
9Endokrin(hipoglisemi, hipotiroidizm)
MAS da ağrı ve spazm sonucu kısalmış kaslarda hassasiyet ve sürekli ağrı vardır. Genellikle ağrı ısrarlı, halsiz bırakıcı, günlük yaşamı etkileyen bir nitelik gösterir. Kaslarda gerginlik, eklemlerde kısıtlılık ve yorgunluk ağrıya eşlik edebilir. Ağrı yanıcı, periyodik veya sürekli, hafif veya şiddetli olabilir. Ağrı ile ilgili olarak yansıyan ağrı bölgesinde hiperaljezi görülür. Hava değişimi, enfeksiyonlar, stres ve ruhsal gerginlik ağrıyı arttırır. Hareket kısıtlılığı, tutukluk hissedilebilir. Ağrılı tutukluk gergin bantların anormal gerilimine bağlıdır. Günlük yaşam aktiviteleri sırasında, yorgunluk ve güçsüzlükten yakınırlar. Uykusuzluk ve depresyon görülebilir. Dengesizlik, baş dönmesi, uyuşukluk, ekstremitelerde soğukluk hissi gibi belirtilerle karşı karşıya kalınabilir. MASın temel klinik öğesi olan, tetik nokta; herhangi bir iskelet kasının gergin bandı içinde bulunan, kompresyonla ağrılı, palpasyon sırasında lokal seyirme yanıtı oluşturan fokal hassas noktalardır. Tetik noktaya bağlı kas esnekliği azalır, kasın boyu kısalır ve kastaki kasılmaya bağlı ağrı oluşur. Eklem hareket açıklığı da azalabilir,kısalmış kas yapıları gergin bantları oluşturur.
Tanı Kriterleri:
1 Bölgesel ağrı yakınması.
2 Tetik noktadan kaynaklanan yansıyan ağrının yayılım bölgesinde ağrı veya hassasiyet.
3 İlgili kas grubunda gergin bantın palpe edilmesi.
Gergin bantın uzunluğu boyunca bir noktada aşırı hassasiyet, hastanın bağırması ve sıçraması.
4 Hareket genişliğinin kısıtlanması.
Tanıda rutin laboratuar tetkikleri normaldir.
Tedavi:
Tedavi çok yönlü yaklaşım gerektirir. Kısa dönemde amaç ağrıyı azaltmak için tetik nokta ve gergin bantları ortadan kaldırmak, uzun dönemde ise kasların esnekliğini restore etmek, uyarıcı faktörleri ortadan kaldırmak ve tekrar oranlarını azaltmaktır. Hastayı nedenleri ve başetme yönleri konusunda eğitmek, hastalığı provake eden faktörleri ortadan kaldırmaktır.
Ağrıyı ve kas spazmını azaltıcı ilaç kullanmak, uykuyu düzenleyip, psikolojik destek sağlamaktır.
Fizik Tedavi Yöntemleri ile ağrı ve spazmı kontrol altına almak mümkündür.
Yüzeyel ve derin ısıtıcılar, Ultrason, Tens ve tetik noktalara yapılan ESWT tedavisi, Masaj ile kas ve sinirleri uyarmak, kan akışını arttırmak,ağrının azalmasında yardımcıdır.
Egzersiz Programları kas esnekliğini ve kasın normal boya ulaşmasını sağlamaktadır. Güçlendirme egzersizlerine erken dönemde değil, ağrı tamamen ortadan kalktıktan sonra başlamak önemlidir.
Prognoz:
MAS kronik bir hastalıktır. Hastalığın seyri sırasında aktif tetik noktaları kendiliğinden iyileşebilir, pregresyon göstermeden kalıcı olabilir, yeterli tedavi edilmezse veya uyarıcı faktörler devamlılık gösteriyorsa, yeni tetik noktaları ortaya çıkabilir.
Tetik noktaları, yorgunluk,soğuk ve hava değişimleri, ruhsal sorunlar gibi nedenlerle aktif hale gelebilir. Tetik noktalarının tespitindeki başarısızlık yapılan tedavilerin başarısız olmasına neden olabilir.