Yaz geldi, kene mevsimi başladı. Rahat rahat pikniğe gitmek, yeşilliklere uzanmak hayal oldu ama çalışmalar sürüyor.

Havaların ısınmasıyla kendini gösteren kenelerle mücadele için Türkiye Atom Enerjisi Kurumu (TAEK) bünyesinde yürütülen kısırlaştırma çalışmaları tüm hızıyla sürüyor.

Geçen yıl 55 vatandaşın ölümüne neden olan Kırım Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA) virüsü taşıyan keneler, tek tek toplanarak radyasyonla hadım ediliyor. Çalışma ile kısır kenelerle radyasyona uğramayan keneler, dişi kenelerle karşılaştırılıyor ve tepkileri ölçülüyor.

Yumurtlamada gecikme olup olmadığı, ayrıca yumurtalardan çıkan kene larvalarına kısırlaştırma özelliğinin ne kadar taşındığı inceleniyor. Beklenen başarı elde edilmesi halinde, hadımlı keneler sayesinde her yeni kene yavrusunun kısır doğması sağlanacak. Bu şekilde kene popülasyonu büyük ölçüde kontrol altına alınacak. Böylece kenelerin insan sağlığı açısından tehdit olması önlenebilecek. Laboratuar ortamında denenen yöntemden başarı elde edilmesi halinde, hadımlı keneler özellikle İç Anadolu'nun Kuzeyi'ne salınacak.

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Hilmi Güler'in Sarayköy Nükleer Araştırma ve Eğitim Merkezi (SANAEM) ziyaretinde, yaz aylarının kabusu keneyle mücadele anlatıldı. SANAEM Hayvancılık Biriminden Doç. Dr. Zişan Emre, KKKA ile mücadelede kurum olarak yaptıkları çalışmalar konusunda Bakan Güler ve basın mensuplarına bilgi verdi.

Erkek kenelerin laboratuar ortamında kısırlaştırıldığını belirten Emre, hadım edilen kenelerin dişi kenelerle aynı ortama konulduğunu söyledi. Kısır kenelerle radyasyona uğramayan kenelerin dişi kenelerle karşılaştırıldığını belirten Emre, alınan tepkiyi ölçtüklerini anlattı. Yumurta üzerindeki çalışmaların sürdüğüne dikkat çeken Emre, "Yumurtlamada gecikme oluyor mu yoksa daha mı erken oluyor, ona bakıyoruz. Ayrıca yumurtalardan çıkan kene larvalarında kısırlaştırma özelliği ne kadar taşınıyor, onu ölçüyoruz." dedi.

KISIR KENELER PİLOT KÖYE SALINACAK

"Başarılı olunursa büyük problem çözülecek." diyen Emre, kısırlaştırılan kenelerin doğaya salınacağını belirtti. Öncelikle pilot bir bölge seçileceğini ifade eden Emre, kene sayısı belli olan bu bölgede laboratuar sonuçlarının aynen çıkıp çıkmadığının belirleneceğini vurguladı. Emre, başarı yakalanırsa ardından Tarım Bakanlığı'nın devreye gireceğini aktardı.

Bu sene yaz aylarında da kene tehdidinin olacağını kaydeden Emre, ilaçlama çalışmalarının hem pahalı hem de kesin sonuç vermediğini söyledi. Kimyasal ilaçlama sırasında hayvanlardaki kenelerin ağır çatlaklarına saklandığını kaydeden Emre, doğanın da zarar gördüğünü belirtti.

KENEYE 6 YILDA 147 KURBAN

Yıllar Vaka sayısı Ölüm
2003 150 6
2004 249 13
2005 266 13
2006 438 27
2007 717 33
2008 1.128 55.