Taşınmaz Değerleme Müşavirlik (TA-DEM) Yönetim Kurulu Başkanı ve e-mekli tapu müdürü Ali Çetin Önder, kat mülkiyetli tapuya geçiş hakkında me-rak edilenleri cevaplayarak,vatandaşın kafasındaki soruları aydınlatmaya çalıştı.

Kaç çeşit tapu var?

- İki tür tapu var: Kat irtifaklı ve kat mülkiyetli.

Aralarındaki fark nedir?

- Kat irtifaklı tapu, arsa tapusu olarak bilinir. Konutun ya da işyerinin metrekaresi değil, konut/işyeri başına düşen arsa miktarı yazılır. Daire; arsa, bağ, bahçe, tarla olarak görülür.

Kat mülkiyetli tapuysa, iskân alındıktan sonra konutun ya da işyerinin özelliklerinin yazıldığı tapudur. Bu tapuda konut/işyeri, bağımsız bölüm olarak yazılır. İskân alınınca kat mülkiyeti tapusuna geçmek gerekir.

Devlet kat irtifaklı tapuları neden kat mülkiyetine dönüştürme kararı aldı?

-Kat irtifaklı tapular emlak vergisinde bedel kaybına neden oluyordu. Örneğin kat irtifaklı binalarda vergi 10 liraysa, kat mülkiyetine geçildiğinde aynı binadan 100–200 lira emlak vergisi alınabiliyor.

Kat irtifaklı tapular neden zamanında kat mülkiyetine dönüştürülmüyor?

-Genelde projeye aykırı işler yapıldığı için iskân ruhsatı almak mümkün olamıyor ya da emlak vergisinden kaçınmak için iskân ruhsatı alınmıyor.

BİNANIN İSKÂNI VARSA KAT MÜLKİYETLİ TAPU KOLAY

Kat irtifaklı tapuyu kat mülkiyeti tapusuna dönüştürmek için ne gerekiyor?

-Gerekli belgelerle belediyeden iskân alınmalı.

Kat irtifaklı tapu sahipleri iskan alabilir mi?

-Binanın iskânı varsa, bina yöneticisi bütün dairelerin belgelerini toplayıp tapuya verecek. Cins tashihi yapılarak kat irtifakı kat mülkiyetine dönüştürülecek.

Cins tashihi için ne tür belgeler isteniyor?

- Belediyeden izin yazısı alınacak. Bu yazıyla Kadastro Müdürlüğü'ne gidilecek. Kadastro Müdürlüğü mülkü paftasına işleyecek. Daha sonra Tapu Müdürlüğü'ne gidilerek bina olduğu tescil edilecek.

Cins tashihi yaptırmak kaç liraya malolur?

 Döner sermayeyle birlikte toplam 250 lira masrafı olur. Bir de Doğal Afet Sigortası yapılması isteniyor.

BİREYSEL OLARAK İSKÂN ALMAK MÜMKÜN DEĞİL

Binanın iskânı yoksa daire sahibi bireysel olarak iskân çıkartabilir mi?

- Bireysel olarak iskân alabilmek mümkün değil. İskânı alabilmek için sadece müteahhitte olan belgelerin ilgili idarelere verilmesi gerekiyor. Müteahhit şirket kapanmış, şirket sahibi ölmüş olabilir.

Bu durumda olanlar ceza ödeyecek mi?

- Evet, ya 1000 lira ceza ödeyecekler ya da devlet iskân affı çıkaracak. Nasıl ki 1957'den önce yapılan bütün binalar iskânlı kabul edildiyse, yine bir tarih saptanarak 'bu tarihten önce yapılanlar iskânlıdır' denilecek.

Bireysel olarak iskân alma imkânı olmayanlar, kat irtifaklı tapudan kat mülkiyetine nasıl geçecek?

-Geçemeyecek. Ve ceza ödemek zorunda kalacak.

Kat mülkiyeti tapusuna geçenler, eskisine göre ne kadar fazla emlak vergisi ödeyecek?

- Vergideki artış oranı yüzde 300'den aşağı olmaz. Ödenecek vergide dört-beş kat artış olur.

Bu durumda ceza ödemek daha cazip gelebilir...

- Evet bu konuda Vergi Konseyi'ne rapor vererek vergi oranlarının düzeltilmesini talep ettik.

1000 liralık ceza dışında bir müeyyide olacak mı?

- Ceza ödeyip de kurtulmak yok. Mecburen kat mülkiyetine geçilecek.