Hükümet, belirlenen 30 tarım havzasında 16 ürüne destek verecek. Yeni modele göre, her ürüne her yerde prim vermek yerine, ürüne verimli üretildiği yerlerde destek sağlanacak.
Türkiye, tarımda “havza bazlı destekleme modeline” geçiyor. İklim, toprak, topoğrafya ve arazi sınıfları dikkate alınarak, Türkiye'de 30 tarım havzası belirlendi. Havzaların belirlenmesine yönelik çalışma ile hangi ürünün nerede ne kadar üretilebileceği, çiftçinin hangi üründen daha fazla verim ve gelir sağlayacağı belli oldu. Tarım ve Köyişleri Bakanı Mehdi Eker'in açıkladığı “havza bazlı destekleme modeli” ile arz açığı olan ürünlerin üretimi artırılacak, kamunun finansman yükü azalacak, üretim planlaması yapılabilecek.
BU YILKİ BÜTÇE 5 MİLYAR LİRA
Halen prim desteği ödenen 16 üründe planlama öncesi toplam 35.3 milyon ton üretim ve 23.4 milyar liralık üretim değeri elde edilirken, havza modeli ile aynı alanda üretim miktarı 42.4 milyon tona, üretim değeri de 28.7 milyar liraya çıkacak. Böylece planlama ile yaklaşık 5.3 milyar liralık üretim değeri artışı olacak. Eker, “Bu model için ne kadar bütçe ayırdınız?” şeklindeki soruya, bu yıl 5 milyar lira tarımsal destek bütçeleri bulunduğunu, önümüzdeki yıl bütçeden alacakları imkâna göre belli bir büyüklük belirleneceği yanıtını verdi.
DESTEKLEME ÖDEMELERİ 2011'DE YAPILACAK
Arpa, aspir, ayçiçeği, buğday, çavdar, çay, çeltik, kanola, kuru fasulye, mercimek, mısır, nohut, pamuk, soya, yulaf, zeytinde 2007 yılı itibariyle 35 milyon 278 bin ton olan üretimin, planlama ile 7 milyon 144 bin ton artarak 42 milyon 422 bin tona ulaşacağı hesaplandı. Modelde, aspir, kanola, soya gibi yağ bitkilerinde yüzde 100'ün üzerinde üretim artışı öngörülmesi dikkat çekiyor. Desteklemenin havzalara göre farklı uygulanabilmesi için havza sınırlarının, Bakanlığın önerisi üzerine Bakanlar Kurulu kararı ile belirlenmesi gerekiyor. Uygulamaya ilişkin yönetmelikler ise bakanlık tarafından çıkarılacak.
Sınırların belirlenmesine ilişkin Bakanlar Kurulu kararı ile uygulama yönetmeliğinin bu yıl çıkarılması öngörülüyor. Fark ödemeleri destekleme uygulamaları ise 2010'da başlatılacak. Model üzerinden destekleme ödemeleri 2011'de yapılacak.