Harçlar Kanunu'na göre, bugüne kadar ilgililere dava ilamının verilmesi için bakiye harç ödenmesi gerekiyordu. Davalı taraflar için maddi külfet olan bu harç, adaletin tecelli etmesinin önündeki engellerden biriydi. Konuyla ilgili görüştüğümüz Bolu Baro Başkanı Gazanfer Günler, bu karar sayesinde adalete ulaşmanın daha kolay olacağını söyledi.

Harç bakiyesi adı altında toplanan parayla ilgili Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin verdiği karar hakkında görüştüğümüz Baro Başkanı Gazanfer Günler, gazetemize açıklamalarda bulundu. Günler yaptığı açıklamada, “Harçlar kanunu uygulamasına göre nispi karar ve ilan harcına tabi davalarda peşin harç ödenir. Dava olumlu bittiği takdirde bakiye harcında ödenmesi gerekir. Bakiye harç ödenmedikçe, ilgililere karar verilemez ve tebliğe çıkarılamaz. Bu şu anlama geliyor: davalı bu kararı temyiz edemez ya da davacı temyiz edemez. Ayrıca lehine karar verilen bu kararı icra takibine koyamaz. Uygulama buydu. Ancak bu konuda AİHM, Türk Harçlar Kanunu Uygulamasının adil yargılanma ilkesine aykırı olduğuna karar verdi ve gerekçe olarak: 'Adalete ulaşım engellenemez, bu insan haklarına aykırıdır' dedi. Daha sonra ilk uygulamayı Samsun Ticaret Mahkemesi yaptı ve karar harcı yani bakiye harç vermeksizin ilamın davacıya verilmesine karar verdi. Ama Anayasa Mahkemesine ilk başvuruyu da Bolu Asli Hukuk Mahkemesi yaptı. Geçtiğimiz günlerde Anayasa Mahkemesi Harçlar Kanunu'nun 28. maddesinin bu hükmünü iptal etti. Bundan sonra dava lehine biten taraf harç yatırmaksızın karar ulaşabilecek ve icra takibi açabilecek. Bu anlama geliyor. Dava tarafları için olumlu bir karar. Bazı kararlarda, hakikaten karar harcı çok yüksek olduğu için, kararı alamıyorduk ve bu icra takibini ve kararı temyiz etmemizi engelliyor. Yani hakka ulaşmamızı engelliyordu. Anayasa Mahkemesinin bu kararından sonra engel kalkmış oldu ve AİHM kararına da uygun bir düzenleme geldi. Gerekçeli karar yayınlandığı andan itibaren hüküm uygulamaya girecektir. Mahkemeler şimdiden bunu uygulamaya başladılar” dedi.

BOLU ASLİYE MAHKEMESİ'Nİ KUTLAMAK LAZIM

Harç bakiyesinin yatırılmadan karara el süremediklerini belirten Günler, “Karara ulaşımı engelleyen bir madde vardı. Yani sizin lehinize bir alacak davanız vardı, 100 bin liralık diyelim. Bu davayı kazandınız. Bu davanın harcı 5 bin 400 liradır. 5 bin 400 liranın peşin harcı 4'te birdir. Bin üç yüz elli lirayı yatırdınız. Hâkim kararında şöyle diyecektir, örneğin: 'Ahmet Bey lehine 100 bin liralık alacağı hükmettim. 4 bin 50 lira harcın, 100 bin lirayla birlikte davalıdan alınmasına'. Nasıl alınacak bu? Maliyeye yazı yazılacak, maliye bu parayı belki bir yılda tahsil eder, belki hiç tahsil edemez. Ettiğinde de mahkemeye bildirmez. Böyle bir yazışma süreci yok. O zaman yapılması gereken kişinin gidip 4 bin 50 lirayı mahkeme veznesine yatırması ya da maliyeye yatırması. Anayasa Mahkemesi kararı şimdi diyor ki, artık Ahmet Bey 4 bin 50 lirayı yatırmadan da bu kararı alabilecek ve icraya koyabilecek. Bu parayı yatırmadıkça ben karara elimi süremiyordum. Şimdi ben bu parayı yatırmayacağım. 10 liralık posta pulu yatırdığımda, iki tarafsa eğer, iki tarafa da karar gidecek. Yani aleyhte değil, bu yargıda hak arayanların lehine olan bir karar oluyor. Bolu Asliye 1. Hukuk Mahkemesini bu bakımdan kutlamak lazım” diye konuştu.