CHP’nin 33. Olağan Genel Kurulu'nda genel başkan seçilen Kemal Kılıçdaroğlu’na, “Gandi Kemal” ismi yakıştırılmıştı. Gandhi kimdir konusu hakkında bir derleme yapan Kemal Alemdar’ın yazısını paylaşıyoruz.

“CHP kurultayı sonrası “GANDi KEMAL” ifadesinin altını doldurmak gerekiyor. Biz de bir deneme yaparak Gandi hakkında özet bilgileri aşağıda sunduk.
GANDHİ, Mohandas (18691948)

Ünlü bir Hint siyaset adamıdır. Batı Hindistan’ın tanınmış bir ailesinin oğludur. Gandhi ailesi, yüzyıllar boyunca, Kathiawar eyaletlerinde önemli siyasi mevkilerde bulunmuştur. Mohandas Gandhi’nin babası Kaba Gandhi de önemli bir siyasi şahsiyetti, zengin, aydın bir aileden geliyordu.

Gandhi, 2 Ekim 1869’da Porbandar’da doğdu. Yedi yaşına kadar doğduğu şehirde kaldı. Mezheplerinin gerektirdiği sıkı bir disiplin içinde büyüdü. Annesi, dine son derece bağlı, aynı zamanda gayet akıllı, bilgili bir kadındı. Gandhi’nin babası pek fazla okumamışsa da, iş hayatında pratik bilgisi çoktu. Gandhi okula gidiyordu, fakat matematikle başı hiç hoş değildi. On üç yaşında evlendi. Bir yıl sonra yeniden okul hayatına döndü. Sanskritçe öğrendi. Bu arada, ağır hasta yatan babasına da baktı. Orta öğrenimini bitirdikten sonra, Bhanvagar’da koleje gitmeye başladı, fakat okulun havası bir türlü alışamıyordu. Bir aile dostu Gandhi’nin İngiltere’de hukuk okuması fikrini ortaya attı. Gandhi’nin annesi de bu fikri beğenmişti, fakat kara çevrede hiç de iyi etki yaratmadı.

Gandhi, yeni doğmuş çocuğunu, karısını annesinin yanına bırakıp, İngiltere’ye gitmek üzere yola çıkar. Her ne pahasına olursa olsun, et yememek hususunda annesine söz vermişti. Dini inançlar yüzünden verilen bu söz, Gandhi’ye yol boyunca çok sıkıntı çektirdiyse de Gandhi, sözüne bağlı kalmayı her şeyden üstün tutan bir insandı, sonuna kadar dayandı. O tarihte Gandhi etyemez değildi, olmaya da niyeti yoktu. Yalnız, annesine verdiği söz uğuruna sebze yemeye alıştı, zamanla sebzeden başka bir şey yemez oldu. Londra’da öğrenimi yaptığı sıralarda, oradaki Vegetarian’lar (sebze yiyenler) kulübüne üye yazıldı. Daha sonraki yıllarda da “vegetarianizm” üzerine birçok eser yazmıştır.

Gandhi, Hindistan’a döndükten sonra uzun müddet mesleğinde pek başarı gösteremedi. 1893’te bir Hindistan firması onu Güney Afrika’ya gönderdikten sonra durumu değişti. Gandhi, Güney Afrika’ya gidip oradaki Hintlilerin ne feci şartlar altında yaşadığını daha iyi anladı. Birkaç yıl sonra, halkın siyasi haklara kavuşabilmesini sağlamak için savaşmaya girişti. Bu işe öylesine dalmıştı ki, avukatlığı filan tamamen unutmuştu.

Gandhi, bununla da kalmayarak, kendini tam manasıyla Hint milletinin hizmetine, onlara hak ve hürriyet sağlamaya verebilmek için Brahmaçurya (kendi zevklerden yoksun etme) derslerine devama başladı.

Hindistan’da da huzursuzluk gittikçe artıyordu. Gandhi kendisi gibi düşünen arkadaşlarını bir araya toplayarak Tolstoy Çiftliği adı verilen bir topluluk kurdu. Gandhi ünlü Rus yazarı Tolstoy’un eserlerini okuyup onun etkisi altında kaldığı için kurduğu topluluğa bu adı vermişti. Bu topluluğa girenler, kendilerini Hint milletine, Hindistan’a adamışlardı.

Güney Afrika’da çalışmak, Gandhi’nin dini inançları üzerinde de derin etkiler yaratmıştı. Gandhi’nin müşterilerinin çoğu Müslümandı. Genç Hintli avukat, zamanla Müslüman dinine karşı büyük bir ilgi duymaya başladı. Hz. Muhammed’in bilgisine, fikirlerine hayran olmuştu. Kur’an’ın çevirisini okudu.

Gandhi, Güney Afrika’da çok seviliyordu. Afrika’ya yerleşmiş Hintliler, onun çevresinde toplanıp bir birlik kurmak istemişlerdi. Gandhi’nin bütün Hint milletinin duygularını dile getirecek, onların hak ve hukuklarını koruyacak bir önder olabileceğine inanmışlardı. Gandhi 1896’da tatilini geçirmek üzere Hindistan’a gittiği zaman da boş durmadı. Afrika’daki ırktaşlarının feci durumunu anlatmak üzere birçok toplantılar düzenledi.

Gandhi, Güney Afrika hükümetiyle savaşmaya girişmişti. Bu arada tevkif edildi, karısının, çocuğunun hayatını zor kurtardı. Fakat Gandhi, ne olursa olsun, savaşmadan vazgeçmeyecekti. 18991902 Güney Afrika Savaşı sırasında da çalışmalarına ara vermedi. 1914’e kadar Güney Afrika’da kaldı, artık kendisine ihtiyaç olmadığını hissedince yurduna döndü.

Gandhi Hint milletinin kendi kendini idare edebilecek hale geldiğine kaniydi. Hindistan Milli Partini kurmak için çalışmaya başladı. Güney Afrika’dayken hükümetin haksızlıklarına karşı zora başvurmanın yanlış olduğu inancını halka da aşılamıştı. Savaşın, ayaklanmanın aleyhindeydi. 1919’da Pencap bölgesinde yayılan huzursuzluğa karşı hükümetin şiddet tedbirleri almaya karar verdiğini duyunca bütün arkadaşlarına, taraftarlarına görevlerinden çekilmelerini söyledi. Böylece, hükümete karşı sessiz bir savaşma başlamış oluyordu.

İngilizler Gandhi’nin fikirlerini benimsemiyorlardı. Hint milletine siyasi hak tanımasına da taraftar değildiler. Bundan dolayı, birkaç kere Gandhi’yi hapse anılar. Fakat Gandhi, her defasında açlık grevi yaparak bütün dünyanın sevgisini kazanmaya başardı, böylece hapisten de kurtuldu.

Gandhi, XX. Yüzyılın en başta gelen uluslar arası kişilerinden biri olmuştur. 1946 Mayıs’ında Hindistan’ın bağımsızlığı için İngiliz hükümetinin hazırlamış olduğu planı istemeye istemeye kabul etti. Gandhi’nin emeli daha başkaydı. Hindistan’ı kelimenin tam manasıyla bağımsız, hür bir memleket haline getirmek istiyordu. Fakat siyasi düşmanlardan birinin bıçağı altında can verdi.

Gandhi’yi sevenlerin başında gelen Hintli Nobel Edebiyat ödülü sahibi ozan Tagore ona “Mahatma” (Yüce Ruhlu) adını vermiş. Ondan sonra da asıl adı adeta unutuldu. Mahatma Gandhi olarak tanındı.

Derleyen:YMM Kemal ALEMDAR