1.ENDOSKOPİ NEDİR?
Kendine ait özel bir ışık kaynağı bulunan, ucundaki kamera aracılığı ile görüntü almayı sağlayan, bükülebilen tüp şeklindeki bir aletle sindirim sisteminin organlarının incelenmesi işlemine endoskopi denmektedir. Bu alete ise endoskop adı verilmektedir.
2.NASIL YAPILIR ve NELERE DİKKAT EDİLİR?
İşleme başlamadan önce bulantıyı önlemek için ağzınıza spray şeklinde lokal anestezik bir madde sıkılır. Fazla stresi olan hastalara ise damar yoluyla sakinleştirici uygulanması gerekebilir. Doktor, 1-2 dakika sonra endoskopu boğazınızdan aşağı doğru ilerleterek yutak borusu (özefagus), mide ve duodenumda (on iki parmak barsağı) her hangi bir enfeksiyon (gastrit), ülser veya anormal gelişim olup olmadığını videoendoskopla inceler ve gerekirse doku örnekleri alarak tetkike gönderir yada polip gibi bazı anormal gelişimler varsa çıkartabilir. Gastroskopi ile üst sindirim sistemi kanamaları durdurulabilir, yutulmuş olan yabancı cisimler (toplu iğne, para vs) çıkartılabilir. İnceleme işlemi bittikten sonra doktor endoskopu geri çekerek çıkartır.
Kalın barsak endoskopisi yapılırken ise, anal kanaldan girilerek tüm kalın barsakların ince barsakların son kısmına kadar incelenmesi söz konusu olmaktadır.
Hasta, sürekli kullanmakta olduğu ilaçlar için doktoruna danışmalıdır. Girişimden en az 8 saat öncesinden itibaren katı veya sıvı gıda alınmaması önerilir. Ortalama 10-15 dakika ile 30 dakika sürebilecek girişim sonrasında eğer anestezi uygulanmışsa hastanın dikkat gerektiren işleri yapmaması, araba kullanmaması önerilir. Anestezi uygulanmadıysa kısıtlama yoktur. Boğaz uyuşturan bir ilaç sıkıldığından işlemden sonra genellikle 1-2 saat yenilmemesi, içilmemesi önerilir. Doktor tarafından farklı bir öneride bulunulmadıkça ilaçlara devam edilmelidir.
Kalın barsak endoskopisi yapılacak ise, bir gün önceden barsak temizliği yapılması ve bunun için ilaçlar kullanılması gerekmektedir.
3.KİMLERE YAPILIR?
Sindirim sistemi ile ilgili bir rahatsızlığı olan ya da acil bir müdahale gerektiren durumlarla karşılaşan her yaştaki bireylere yapılabilmektedir.
4.NE ZAMAN GEREKLİDİR?
Eğer;
Yutma ve çiğneme ile ilgili problemleriniz,
Devam eden mide ekşime ve yanmaları,
Uykuda gelen öksürük, horlama nöbetleri ve ses kısıklıkları,
Yemeklerden sonra veya aç karnına mide sancılarınız ve ağrılarınız
Karın ağrısı,
Üst Sindirim sisteminden kanamalar,
Kusmalar,
Yanlışlıkla yabancı cisim yutulması,
Barsak düzeninizde değişiklikler,
Tuvalette dışkılıma ile kanamalar,
Daha önce tanı konmuş bir sindirim sistemi hastalığının kontrollerine gereksinim,
Barsak tembellikleri, kabızlık ya da uzun süredir düzelmeyen ishaller,
Çekilmiş olan mide ve barsak filmlerinde anormal bulgular varsa;
Endoskopi gerekmektedir.
5.ENDOSKOPİ SIRASINDA NELERLE KARŞILAŞIRSINIZ?
İşlem sırasında bir miktar bulantı, öğürtü, karında şişkinlik ve bir miktar da ağrı oluşabilir. Bunların hemen tamamı geçicidir ve genellikle inceleme işlemi sırasında verilen gaza bağlı olarak oluşmaktadır.
İşlemden kısa bir süre sonra bu durumların tamamına yakını düzelmektedir.
6.ENDOSKOPİK İŞLEMDEN SONRA NELER OLABİLİR?
İşlemden sonra belli bir süre (1/2 saat kadar) gözleme alınmanız gerekebilir. Eğer işlem sırasında damar yoluyla sakinleştirici enjeksiyonu uygulandıysa 2-4 saat süreyle yenilmez, içilmez, ayrıca bu süre içinde araba kullanmamalısınız, yani yanınızda sizi eve bırakacak birisi olmalıdır. İşlemden sonra boğazda hafif bir yanma olabilir.
Ayrıca, doktorunuza daha sonra neler yapmanız gerektiğini sormalısınız.
7. NE ZAMAN DOKTORUNUZU ARAMALISINIZ?
Şu Durumlarda Acilen Doktoru Arayınız;
Gittikçe kötüleşen ağrınız varsa.
Bulantı ve kusmalarınız devam ederse.
Ateşiniz çıkarsa.
Şu Durumlarda Doktorunuzu Muayene Saatlerinde Arayınız;
İşlem ve neticeleri hakkında sorularınız olursa, Başka bir randevu almak için.
8.KİMLERE YAPILMAZ?
Hiç kimseye kendi isteği dışında endoskopi yapılması söz konusu değildir.
Sürekli kan sulandırıcı ilaç kullananlar,
herhangi bir müdahale edilmesi durumunda sakınca yaratacak hastalığı olanlar,
çok yaşlı ve düşkünleşmiş durumda olup endoskopi yapılması sakıncalı olan hastalar, sindirim sistemi organlarından birindeki herhangi bir hastalık nedeni ile ameliyat olan ve bu ameliyatı sonrasında endoskopi yapılması sakıncalı olan hastalar, kalın barsaklarında barsak delinmesi tehlikesi olan hastalar, endoskopi için gerekli önlemler alınmadıkça endoskopi yapılmaması gereken hastalardır.
9. NEREDE ve NE ZAMAN YAPTIRILABİLİR?
Endoskopi ünitesi bulunan, anında müdahale koşullarının mevcut olduğu ve deneyimli bir endoskopistin bulunduğu sağlık birimlerinde yapılabilir.
Hastanemiz endoskopi ünitesi, gelişmiş aletleri, donanımı, malzemeleri ve personeli ile haftanın 5 günü, randevulu sistemle üst sindirim sistemi (yemek borusu, mide ve 12 parmak barsağı) ve alt sindirim sistemi ( kalın barsaklar) endoskopilerini (özofagogastroduodenoskopi ve kolonoskopi ile birlikte rektoskopi) gerçekleştirmektedir.
10. ENDOSKOPİNİN ALTERNATİFİ VAR MIDIR?
Endoskopinin alternatifi yine endoskopidir. Son zamanlarda KAPSÜL ENDOSKOPİ ve SANAL (VIRTUAL) ENDOSKOPİ bazı merkezlerde uygulanmakta olan alternatif endoskopik yöntemlerdir. Ülkemizde ve dünyada çok az merkezde uygulanan yöntemler olarak henüz yaygınlık kazanmamışlardır.